Стојан Христов (Stoyan Christowe) и претседателот Франклин Д. Рузвелт

Стојан Христов беше писател, новинар, публицист со македонско потекло и сенатор на сојузната држава Вермонт во САД. Еден од неговите романи е „Ова е мојата татковина“ ("This is my country"). За него има често пишувано во македонските медиуми, каде понекогаш се споменува дека овој роман му бил омилен на америчкиот претседател Франклин Д. Рузвелт. Али никаде не се наведува извор за ова тврдење. Имено, кому Рузвелт му го кажал ова. Некои од македонските медиуми исто тврдат дека кога претседателот Франклин  Рузвелт починал на масата била оваа книга. Некои медиуми тврдата дека  книгата била најдена на канцелариската маса во Белата Куќа на Франклин Рузвелт, а некои дека на смртниот час, првото што наоѓаат на масата од Рузвелт е “Ова е мојата татковина”. Никој од медиумите не наведува извор за ова тврдење.

Претседателот Рузвелт почина во неговата „Мала Бела Куќа“ (Little White House) во гратчето Warm Springs во сојузната држава Georgia. Неговиот дом сега е државен музеј со своја веб страна. Од радозналост јас сакав да дознам колку е веродостојна информацијата дека оваа книга Рузвелт воопшто ја поседувал. На веб страната има фотографии од домот. Сите соби во домот се оставени во иста состојба како на денот кога Рузвелт починал. За да добијам точни информации за тоа дали книгата на Стојан Христов постои во овој дом јас се обратив по телефон (+1 706-655-5870 и +1 706-655-5927) до музејот „Мала Бела Куќа“ и разговарав со госпоѓата Robin Garret. Таа многу пријатно ме сослуша и ми објасни дека во музејот има шкафови со книги, исто така и список на сите книги во музејот. Ме замоли да и се јавам после еден час, додека таа не ги прегледа шкафовите со книги и списокот. И се јавив после час и пол, и госпоѓата ми кажа дека таа книга ја нема ни во шкафовите, ни во списокот. Али исто ми рече дека тоа не значи дека таа книга никогаш не била во домот. Ми рече, можно е сопругата на Рузвелт да ја има земено книгата со себе во нивниот дом во  гратчето Hyde Park.

Домот на Рузвелтови е во гратчето Hyde Park во сојузната држава New York, сега неговата Претседателска библиотека. Таа е личната библиотека на претседателот Рузвелт од приближно 22.000 тома. Библиотеката исто има веб страна со опција за пребарување на насловите во неа. Ако пребарувате по автор (Stoyan Christowe) ќе добиетге 0 резултати, што значи дека таму не постои ниедна книга од овој автор. Али, ако пребарувате по наслов ("This is my country"), што е исто така и наслов на романот на Стојан Христов, ќе добиете еден резултат, али тука се работи за илустриран атлас на Америка ("A pictorial map of the United States"), а не романот на Стојан Христов. Тогаш можно e да некој прочитал некаде дека во библиотеката на Рузвелт постои насловот "This is my country" и помислил дека се работи за книгата на Стојан Христов, не знаејќи дека се работи за сосема друга книга, за атлас на Америка. 

Дигитална верзија на книгата на Сотојан Христов на англиски е достапна и на онлајн продавницата на Barnes&Noble. Во детали за книгата таму пишува „It was one of the five books found on President Franklin D. Roosevelt's bedside table when he passed away“, била една од петте книги најдени на креветната маса на претседателот Франклин Д. Рузвелт кога починал. Ако е точно дека спалната соба каде почина Рузвелт е оставена онака како на денот кога тој почина, од фотографијата се гледа дека на таа локација нема никаква книга.

Да резумирам. Според моите досегашни истражувања книгата "This is my country" на Стојан Христов ја нема ни во „Малата Бела Куќа“ во гратчето Warm Springs, ни во Претседателската библиотека во гратчето Hyde Park, ни на креветната маса во спалната соба на Рузвелт. Од тие што тврдат дека се работи баш за книгата на Стојан Христов треба да бараме податоци за нивните извори:

1. Податокот дека Рузвелт ја поседувал оваа книга?

2. Податокот дека книгата на Стојан Христов му била подарена на Рузвелт од сопругата за роденден?

3. Кому Рузвелт му кажал дека оваа книга му била омилена, и дека Стојан Христов му бил омилен писател?

4. Ако оваа книга била една од петте други книги на неговата креветна маса, кои се другите четири книги?

Меморандум за разбирање или соработка

 Денес читам, Министерот за надворешни работи, Бујар Османи, во рамки на посетата на Јордан, се сретна со министерот за земјоделство, со кого потпишаа Меморандум за разбирање помеѓу Владата на Македонија и Владата на Јордан за соработка во областа на земјоделството.

Овде сакам да се осврнам на концептот и значењето на „Меморандум за разбирање“. Ако сакате да го пребарате овој термин во Гугл ќе добиете 16,500 резултати од Македонија. Можете да си замислите колку вакви меморандуми се потпишани од страна на државни установи, министри, итн. Читајќи вакви слични изјави, можеби же се прашате што точно значи концептот меморандум за разбирање. Не би сакал да ве разочарам, али морам да ви кажам дека тој термин нема апсолутно никакво практично значење. Значи, ни едната ни другата страна немаат апсолутно никаква обавеза за ништо!

Во овој случај ќе имало зголемување на извозот на овошје, зеленчук и јагнешко месо од Северна Македонија во Јордан, а од Јордан зголемување на увоз на маслиново масло и урми во Северна Македонија. Со меморандумот за разбирање ни едната ни другата страна не се обавезни да ги увезуваат овие продукти. Министерството за надворешни работи не може да му нареди на некое претпријатие во Македонија да ги увезува овие продукти, ако истите ги има за поевтина цена од некоја друга држава. Исто така, никој не му спречува на било кое претпријатие да увезува или извезува било што од или во Јордан, без да бара дозвола од Министерството за надворешни работи. И Јордан и Македонија се членки на Светската трговска организација, каде има правила за трговија помеѓу нејзини члени. Така да не значи дека пред потпишувањето на овој меморандум трговците во двете земји немаа право да тргуваат едни со други. Мислам дека ова ви е јасно.

Тогаш, која е целта на потпишување на вакви меморандуми? Тоа е само една убаво спакувана политичка реклама. Не дека македонските производители на зеленчук и месо за скоро време раце ќе тријат од радост. Владата секогаш мора да ги убедува граѓаните дека работи 24/7 за подобрување на нивниот живот, и ова е еден таков начин без да има било каква обавеза да ги оствари договорите од меморандумот.

Слични меморандуми се среќаваат и на веб страниците на приватните универзитети. Универзитетот во Македонија потпишал некој меморандум за соработка со некој врвен универзитет низ светот. Како тоа се случило? Ректорот на тој универзитет отишол на прошетка до Лондон, се сретнал со ректорот на некој тамошен универзитет, пиеле кафе, поразговарале, и нашиов му вели на нивниот, дај ако не ви е мака да потпишеме меморандум за соработка. А овие од Лондон веќе имаат стандардна форма за такви меморандуми, изгледаат многу убаво, формално и со убав златен печат, само треба да се смени името на универзитетот, да се потпише, и толку.

Нашиов се враќа во Македонија и веднаш дава изјава за македонските медиуми, како неговиот приватен универзитет потпишал меморандум за соработка со врвен универзитет во Лондон. Меморандумот се објавува на веб страната на универзитетот, и нивните студенти се гордеат што студираат на универзитет што соработува со врвен универзитет во Лондон. Исто и убава реклама за универзитетот.

Snezan

Collecting books

 This post is for people who collect books. I used to collect books for as long as I can remember. The first time was when I was in elementary school in Podmocani, Macedonia. They were clearing the basement of an old school, and they threw away many books in the river in front of my house. I picked up whatever I could salvage. It continued when I emigrated to America.

For a summer I worked as a janitor in a public library on Staten Island, and I picked up whatever books they were throwing away. While in college, I used to frequent a two story used bookstore in Manhattan, somewhere in the West 20's. I used to shop with a shopping cart, and sometimes I had to carry home 20-30 pound of books in shopping bags. Then I finished college, got my Doctorate degree and my first job at Auburn University.

My former father-in-law moved all my books in a truck from Ohio to Alabama. I got my office and I manage somehow to squeeze all of my +5000 books in it (BTW, I had really read all of them through the years). Then I retired, and I'm thinking, what am I to do with all these books?

Which brings me to my point. I'm watching CNN and their reports on what's going on in Ukraine. And every once in a while they interview scholars and specialist for comments on the situation. Almost exclusively the interview is conducted from their home, and almost exclusively they sit somewhere in a library in their home, with endless shelves of books in the background. I imagine the point of this is to show that they must be very smart people if they have read all those books, and therefore the viewer should trust their opinion.

Which brings me to my next point. Other than to show off how smart a person is, what exactly is the point of keeping a huge library of books that one has already read once? I have read "War and Peace" twice, once in undergraduate and once in graduate school. What is the chance that I will ever have time to read it again, and why would I? And if it's a choice between re-reading "War and Peace" for a third time, or a book that I have never read before, isn't it obvious that I would choose the latter?

So, then, what would be the point of keeping that book on my shelf till I die, unless I just want to impress visitors at my home, or maybe for a possible future interview on CNN (NOT!), to show off how smart I am. So, long ago I decided to get rid of most of my books, except for a couple hundred of them. Some I sold, and most I simply gave away.

The beauty of books, clothing and some other items is that they always have some value for someone. Why keep a book that you will never read again, or a piece of clothing that you will never wear again? That item has real value to someone who doesn't have it. Just give it away instead of keeping it on a shelf or in the closet. Sure, currently I do keep some books that I do re-read, sometimes three or four times, mostly poetry, philosophy, history, literary theory, and many how-to books on cooking, winemaking, web programming and raising backyard chickens (really!).

Дозвола за риболов

 Пред неколку дена читавме дека годишна дозвола за риболов со јадица на Преспанско езеро ќе коштала 3.000 денари. Си велам, дај да проверам која е цената за слична дозвола во сојузната држава Тенеси во Америка, каде поминувам неколку месеци во годината. Има неколку опции.

Годишна дозвола за лов на мал дивеч И риболов било каде низ целата територија на државата Тенеси, на кое било езеро или река е $34.00 = 1.800 денари. Иста дозвола за деца до 15 години е $10.00 = 550 денари. Годишна дозвола само за риболов и за само во општината каде што живееш е $11.00 = 600 денари. За пензионери над 65 години дозвола за лов на мал дивеч и риболов за цел живот (не годишно) низ целата држава е $50.00 = 2.800.

The soldiers on Snake Island, Ukraine.

 Some of you have probably read or seen in the media the reply of the Ukrainian soldiers on Snake Island when they are asked by the Russians to surrender. They gave them the finger! Also the "welcoming" signs to Russian soldiers Ukrainians write on billboards. There is actually a historical precedent to this kind of reaction by Ukrainians. It's memorialized in a very famous painting by Ilya Repin, "The Zaporozhian Cossacks writing a letter to the Turkish Sultan". So what was the story of the Zaporozhian Cossacks’ reply? In 1676 the Zaporozhian Cossacks had defeated Ottoman Empire forces in battle. However, Sultan Mehmed IV demanded that the Cossacks submit to Ottoman rule. The sultan sent a very elegant letter where, in addition, he emphasized his importance for the contemporary world. Here is the letter:

"I, the sultan; son of Muhammad; brother of the sun and moon; grandson and viceroy of God; ruler of the kingdoms of Macedonia, Babylon, Jerusalem, Upper and Lower Egypt; emperor of emperors; sovereign of sovereigns; extraordinary knight, never defeated; steadfast guardian of the tomb of Jesus Christ; trustee chosen by God Himself; the hope and comfort of Muslims; confounder and great defender of Christians – I command you, the Zaporozian Cossacks, to submit to me voluntarily and without any resistance, and to desist from troubling me with your attacks."

The Ukrainian Cossacks, led by Ivan Sirko, replied less politely, with insults and some profanities:

"Zaporozhian Cossacks to the Turkish Sultan!

O sultan, Turkish devil and damned devil’s kith and kin, secretary to Lucifer himself. What the devil kind of knight are you, that can't slay a hedgehog with your naked ass? The devil shits, and your army eats. You shalt not, you son of a whore, make subjects of Christian sons. We have no fear of your army; by land and by sea we will battle with you. Fuck your mother. You Babylonian busboy, Macedonian mechanic, brewer of Jerusalem, goat-fucker of Alexandria, swineherd of Greater and Lesser Egypt, pig of Armenia, Podolian thief, Tartar goat, hangman of Kamyanets, and fool of all the world and underworld, an idiot before God, grandson of the Serpent, and the crick in our dick. Pig’s snout, mare’s ass, slaughterhouse cur, unchristened brow. Screw you own mother! So the Zaporozhians declare, you lowlife. You won’t even be herding pigs for the Christians. Now we’ll conclude, for we don’t know the date and don’t own a calendar; the moon’s in the sky, the year with the Lord. The day’s the same over here as it is over there; for this kiss our ass!"

Just look at everyone's faces in the painting, laughing, each one trying to outdo the other in coming up with insults.

Најкрупната мана на македонската култура

 Авторката вели дека не треба да ги заборавиме тие што беа постаменти на нашата национална македонска култура, и споменува имиња на неколку од тие дејци. Се жали дека немало одбележувања за нив, бидејќи само со такви одбележувања ќе сме им даделе почит на нивниот придонес во нашата култура.

Во македонската култура обично почит и одбележување се дава на некоја годишнина, обично од кога човекот се родил или починал. На пример, ланската година беше одбележана стогодишнината од раѓањето на Конески. Во истата година навршија и сто години од раѓањето на други не помалку важни дејци, али за нив немало чествување.

Тука би сакал да го изјаснам моето лично мислење во врска со такви одбележувања. Точно е дека македонската култура перманентно ги заборава нашите великани. Али се прашувам, дали одбележувањето на некоја нивна годишнина е погоден начин како да не се заборават нивните придонеси? Сум учествувал на неколку такви собири, и одбележувањето обично се состои со некој собир во некоја институција, со присуство на нивни современици и дејци од културата, читање на неколку реферати, проследено со убав коктел, и толку! А македонските граѓани дознаваат за собирот само следниот ден. Истото се повторува на следната годишнина.

Во август ланската година во селото Љубојно, оддалечено само десетина километри од мојот дом, имаше манифестација посветена на великанот на македонскиот јазик Блаже Конески. Во октомври истата година во рамки на шестите Отворени денови на Институтот за македонски јазик „Крсте Мисирков“, во Љубојно беше одржана 25-тата манифестација „Денови на Благоја Корубин“. Со настанот беа одбележани и сто години од раѓањето на Корубин. И за оваа манифестација јас дознав од медиумите само следниот ден.

Блаже Конески ми беше професор, а во Институтот за македонски јазик сум истражувал една година. Колку што ми е познато, од цела Преспа единствен посетител на манифестацијата беше само градоначалникот со неговата свита. Со овие примери сакам да нагласам дека заборавот на постаментите на нашата култура не се лечи само со некој собир од неколку академици и политичари.

Пред многу години, на еден таков собир во Скопје разговарав со еден постар посетител академик. Ми вели, фала богу има вакви собири и чествувања од време на време за да можеме да се сретнеме и поразговараме со пријатели. За жал, таква е реалната улога на чествувањата во Македонија, и тоа во никој случај не придонесува кон зачувување од заборав на делата на великаните што најмногу придонеле за македонската посебност.

Вчера во Струга имав огромна чест да се сретнам и да разговарам со Јован Стрезовски, еден од нашите уште живи (има 91 година) великани постаменти. Човекот е жива историја. Зошто да чекаме да почини за да почнеме да го славиме на неговите годишнини. Би ги прашал тие што организираат собири за годишнини, кога последен пат отишле да го посетат Стрезовски во неговиот дом со прекрасен двор на обалата на езерото? Писателот и новинар Томислав Османли вели „Најкрупната мана на македонската култура е што перманентно ги заборава нашите великани“. За жал тоа е точно не само за починатите него и за живите.

https://www.novamakedonija.com.mk/mislenja/nas-stav/najkrupnata-mana-na-makedonskata-kultura/

Говорот на Нобеловецот Пол Кругман на Скопскиот економски и финансиски форум.

 Неколку извадоци од говорот на Нобеловецот Пол Кругман на Скопскиот економски и финансиски форум.

1. Северна Македонија има добри можности за развој, но дека треба да ја подобри инфраструктурата.

2. Зборувајќи за новите трендови во светската економија предизвикани од пандемијата и од кризата во Украина, и ориентацијата кон т.н. ниар шоринг, односно префрлање на производството во поблиски дестинации, што е шанса за земјите од Југоисточна Европа, меѓу нив и Македонија.

3. Производството во трудоинтензивните дејности и натаму ќе се одвива во места каде што платите се пониски, но сепак во поблиски земји. ЕУ се повеќе ќе се свртува кон земјите од Југоисточна Европа, што е шанса и за нашата земја.

Експерти во владата

 Според истражувањето на БИРН „Тајните хонорарци во Владата“, Генералниот секретаријат на Владата, пред десетина години ангажирал експерт во чиј извештај за сработеното пишувало дека ако заврне, има ризик да не се одржи претстава во стариот теaтар во Охрид. За тоа добил надомест.

Во Македонија има 100 невработени доктори на науки и 1.541 невработени магистри

 Според пописот од 2021, во Македонија има 100 невработени доктори на науки и 1.541 невработени магистри. Доволно за да се формираат уште најмалку 10 нови универзитети во државата, каде би се образувале десеткратно-повеќе доктори и магистри, за евентуално да има универзитет не само во секој град, него и во секое село во Македонија. Така ќе бидеме најобразованата држава во светот со најмногу невработени доктори на науки и магистри.

За посетата на министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска во Брисел

Денес читам министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска била на посета во Брисел, и вели дека потребен ни бил македонски културно-информативен центар во срцето на Европа. Центарот таму би ја промовирал македонската култура и традиција. Вели, „На овој начин би ги презентирале македонските вредности токму во градот во кој има бројни меѓународни организации и претставништва, дипломатски мисии, град кој ја симболизира обединета Европа“. 

Таму министерката се сретнала со ред видни личности од политиката и културата на Белгија: со генералната директорка за образование, млади, спорт и култура на Европската комисија, со директорката за меѓународни односи на Палатата за убави уметности, и со  директорката за филм, каде разговарале за разни соработки. Си велам, можеби е во право, кој би бил против сето ова. Али јас по характер секогаш сум бил скептик кога се во прашање секакви изјави од политички личности. 

Прво, во врска со нејзината посета во Брисел. Не дека има некоја штета од тоа, али сепак, министерката била таму на дводневна посета, и сето тоа кошта пари. Не би можел да проценам колку тоа би коштало за дводневна посета во некоја Европска престолнина. Сигурно таму не била сама, сигурно имала и придружба. Значи, зборуваме за некоја сума од над 1.000 евра. Е, сега, кога некој ќе ми рече дека министерството за култура немало пари за две канти поликолор да се исфарба споменикот во Отешево, или 100 евра за да се санира споменикот на Лазар Личеновски во Крушје, а вакви недостатоци има низ цела држава, тогаш како некој би можел да ја оправда нејзината посета во Брисел за состанок и разговор со некои личности таму? 

Второ, во врска со нејзината идеа за македонски културно-информативен центар во Брисел. Не треба многу да фантазираме дека ако се отвори таков центар во Брисел, таму редици луѓе ќе чекаат на врата да влезат во тој центар да се запознаат со македонската култура. Тоа е само заблуда. 

Друго, дали тие во министерството за култура имаат промислено каков финансиски терет таков центар би бил за министерството? Месечно ќе треба да се плаќа кирија, сигурно колку за некој трособен стан во Брисел. Ќе треба да се вработи директор, сигурно и секретар/ка. Вработените би земале плата по европски стандарди. Да не заборавиме дека вработените ќе бидат вработени политички. И ред други месечни и годишни трошоци. 

А во Брисел веќе имаме амбасада. Нели една од нејзините должности е промовирање на македонската култура и традиција? Истото тоа го прават странските амбасади во Македонија. Нели би било финансиски подобро истите тие трошоци за македонски центар во Брисел да се искористат за промоција на културата овде во државата, за финансирање на разновидни културни проекти, од кои сите ние ќе имаме корист? 

Јас лично работам на еден истражувачки проект од културата. Ми требаше информација од Министерството за култура, не барав никакви финансиски средства. Им се обратив два пати на нивниот контакт од нивната веб страна, и еднаш лично до министерката Бисера Костадиновска-Стојчевска, и после три недели уште немам добиено одговор од нив. Ако тие не можат да обслужат некој од државата со обична информација, што гајле мене ми е дека некој Белгијанец ќе можел да влези во некој си македонски културен центар во Брисел да добие информации за македонската култура?

===========

https://nezavisen.mk/kostadinovska-stojchevska-od-brisel-potreben-ni-e-makedonski-kulturno-informativen-centar-vo-srceto-na-evropa/